९ डिसेंबर,२००८

सकाळ ८ ऑक्टोबर,२००८

श्री सुहास यांनी दिलेल्या कमेन्ट (प्रतिक्रिया) बद्दल मी त्यांचा आभारी आहे.संगणकाच्या बाबतीत मी अजून फारसा परिपक्व नाही.म्हणुन रोमन-मराठीत लिहिणे मला बरेचदा भाग पड़ते.त्याचा अभ्यास जोरात सुरु आहे हे सांगायला नको.आता कमेन्ट बद्दल बोलू या.मराठीच नव्हे इतर भाषा देखील भेसळ होत आहे हे खरे.परन्तु मराठी येत नाही वा शुद्ध बोलता येत नाही म्हणून हिंदीत (किंवा इंग्रजीत) बोलायचे हे चुकीचे, असे मी मानतो.शुद्ध येत नसेल तर वाक्यात एखाद दुसरे परकीय भाषेचे (त्यात हिंदी,इंग्रजी,फ्रेंच,जर्मन इ.काहीही असो) शब्द असले तरी एकवेळ चालेल (आज न उद्या ते शुद्ध होणारच) पण तसे न करता सरळ सरळ दुसरी भाषा आणि त्यात ही हिन्दी वापरायची हे बरोबर नाही.यात सर्वात मोठी अड़चन अशी की मराठी माणूसच मराठीचा वैरी आहे.मराठीला धोका मराठी माणसा कडूनाच होतो आहे.तेव्हा प्रथम आपण सर्वांनी या मुदया वर तरी निदान एकत्र यायला हवे आणि यात कुणी राजकारण (कृपया) आणू नये असे मनापासून वाटते.शाक्य असल्यास कृपया मोबाईल क्रमांक द्यावा.कमेन्ट साथी पुनश्च आभार.

Deterioration of language

It is often lernt from the esteemed column of various news papers and other sources of media regarding existance of MARATHI language.Various "Sahitya Sammelans" also include this issue in agenda,but no fruitful results appear in such sammelans.Few political parties have also made this issue as a strong factor under the strategy-Wellwishing of MARATHI MAANUS in Maharashtra.But the way of their agitation is not proper.

It has become the general thinking that danger to Marathi language is because of English.But I am of the opinion that danger to Marathi is more by Hindi than any other language.As far as English is concerned english words have made place not only in all the Indian Languages,but most of the foreign languages too,which are globally accepted.On the contrary Marathi language is loosing its existance by day-today growing effect of Hindi.Words of Hindi/Urdu have entered in Marathi so firmly that one would believe that only those are correct and appropriate.The correct words have been replaced by the Hindi words.For example KILLI/KILLYA (singular/plural) is the exact word for KEY/KEYS.But it has been replaced by CHAVI/CHAVYA of Hindi.One literate Marathi person these days feels that CHAVI is the right & correct word.There are so many other words of Hindi/Urdu language already took place in Marathi although appropriate Marathi words still exist.For example-SAWAl-PRASHNA (Question),DIN-DIWAS (Day),CHHOTA-LAHAAN (Small),JUNGLE-RAAN (Forest),HAWA-WAARE (Wind),HALWA-SHIRA (A sweet dish),etc.This list is unending because every day by and large a new word is entering the language & replacing the original word.Do we feel that Marathi is growing more prosperous by Hindi words? Some people opine that this typy of habbit is there in Vidarbha regeion,but what I have experienced is,this situation is everywhere in Maharashtra (including Mumbai & Pune) and in the rest of country.Rural area is still maintaining the purity.But now it is also affected by the urban areas.In urban areas (now in villages too) inside many Marathi houses husband-wife often speak Hindi during conversation.Children who follow elders (Parents/Guardians) have less practice of speaking Marathi than their guardians.Their next generation would speak Marathi less than the previous one.After few generations Marathi will be vanished at least in those few houses.This is the dangerous situation.This may lead to deterioration of Maayboli,the mother tongue of Maharashtra all around.Outside the houses in Maharashtra people prefer speaking Hindi not only at Public Places like offices,Bus or Railway Stations,Hotels,Shops but also at small places like PAAN THELAAS (Betel Shops),business or working places,among colleagues,friends,relatives etc.It is true that culture is strenghthened by language.In Kolkata I have seen a non bengali person speaks with a non bengali person in Bangla (the Bengali language) knowingly that both of them are non Bengalis.Whereas in Maharashtra normally Marathi people talk to each other in Hindi despite they knew that both were Marathis.

Non Maharashtrians,particularly Bengalis,Tamilians,Gujratis etc.have respect to their culture.They feel proud of their culture as well as their mother tongue.This can be experienced not only in their states but anywhere in India (also where they are in minority).They use to speak their language with their statemates and even with whoever understands their language.In any group if there are at least two persons from West Bengal or Tamilnadu,they will start their conversation in Bangla or Tamil as soon as they come to know about it.They will forget about other people in the group,who were earlier in the discussion.In other words they will make others to understand/learn their language.Whereas Marathi speaking people,as I have mentioned above,will prefer Hindi in group discussion in anticipation that other people in the group might not understand Marathi.Why don't they think that people might not understand Hindi?

Hindi has been honoured in the country as 'Rajbhasha' i.e. official language of Central Government as well as contact or link language between States & Central Government(This may be ironic that Central Govt.commonly use English as official language and many of our past & present leaders can not even speak this Rajbhasha).I am of the opinion that Hindi should be accepted throuhout the country as National Language (which is not at present).Moreover it should get place in the list of International Languages and be recognised in United Nations like English,French etc.(Unfortunately in south open protest of Hindi is the fate of our country).Having full respect towards this honourable language from core of my heart,question arises in my mind why a common Marathi man needs help of other languages (mainly Hindi) while speaking Marathi?And why this sort of help is not required by Gujratis.Malyalis,Tamilians, Bengalis or any other non Marathi persons? Why a Maharashtrian feels inferiority complex while speaking in Marathi? While literature (books,magazines,dailies) of other languages is available all over the country,why it is not available in Marathi outside Maharashtra or even at several places in Maharashtra? Like in southern and north-eastern states why the names of Railway Stations on yellow boards (at both ends of platforms) are not in larger font in Marathi in the middle? What is the necessity of inclusion of Hindi dialogues in most of the Marathi movies? Why few ads (advertisements) on Marathi channels,which are there in other provincial languages telecast through provincial channels on television,are in Hindi & not in Marathi? Why Marathi news papers & magazines are filled,now-a-days with unnecessarily intrded Hindi words? Why a city bus conductor in Maharashtra who never used any language other than Marathi,has now started speaking with passangers in Hindi? Why in private buses in Maharashtra songs played on audio cassette player are in Hindi and not in Marathi (as being played in regional languages in other non Hindi states)? These and lot of this kind of questions are unanswered.

On one hand Central Govt. is emphasising the need of Hindi through various advertisements whereas Maharashtra Govt.seems to be indifferent for implementation of Marathi.Consequently private sector companies,business establishments do not think it necessary to implement Marathi.Central Govt.establishments have also forgotten to implement the Tri-language formulae.

This is an open disgrace of Marathi which shows our weakness to protect our existance due to bashful attitude.

At last I would like to conclude with this that we ourselves are responsible for deterioration of Marathi.Like other non hindi speaking states we should,not only speak Marathi in our house with our spouse,children,relatives but also outside the house with friends,colleagues,with the shopkeeper,at hotels,govt. & other offices and at any public places.If we would be strict enough among ourselves while using Marathi,I am sure Marathi will definitely survive & will grow more prosperous like other languages.

दिनांक २५ जुलाई पोस्ट च्या कमेन्ट चे उत्तर

माननीय श्री वैद्य आणि श्री ठाकरे यांचे त्यांनी पाठविलेल्या प्रतिक्रियांबद्दल मी मनःपूर्वक आभार व्यक्त करतो. मी माझ्या लेखात स्वतः बद्दल केवळ एवढ्या साठी उल्लेख केला आहे जेणे करून प्रत्येक मराठी व्यक्तीने (त्यात मराठी शिकलेलेही ओघाने आलेच) निदान माझ्या उदाहरानावरून बोध घ्यावा आणि तसे आचारानात आणावे.विशेष करून महाराष्ट्रात समोरच्याशी संवाद साधताना (तो अमराठी असला तरीही) मराठीचाच अवलंब करावा.अकारण हिन्दी अगर दुसरी कुठली भाषा वापरू नये. खरे तर सामान्य मराठी माणसाला हिन्दी बोलण्याचा दुर्धर आजार लागला आहे। तो रोग दूर करणे नितांत गरजेचे आहे.मराठी नामशेष होणार नाही ती होऊ नये अशी ईश्वर चरणी प्रार्थना आहेच ,परंतु चित्र भयावह आहे। वर्तमान पत्रातील लेखात मी काही उदाहरण दिली आहेत। "हल्ली शहरातिलच नव्हे तर गावा खेड्यात देखिल इतकेच काय माझ्या उर्जाग्राम ताडालित (जे खेड्या पेक्षा लहान एक वसाहती सारखे आहे) पण दोन चार अशी मराठी कुटुम्बे आहेत ज्यांच्या कड़े नवरा बायको मधील संवाद मराठीत कमी नि हिंदीत जास्त होतो.त्यांच्या मुलांना साहजिकच मराठी, पाल्कान्पेक्षा कमी येनार । आता कल्पना करुया पुढच्या पीढी ची, तिला अजुन कमी मराठी येणार। क्रमाने काही पिढ्या उलटल्या नंतर मराठी त्या त्या घरातून नामशेष नाही का होणार ?" हेच वास्तव आहे। आपण अजुन जागे झालो नाही तर खरच महाराष्ट्रातुन मराठी नामशेष होउन जाईल। त्याला काही पिढ्या लागतील, आपण ते बघायला हयातित राहणार नाही कदाचित ,पण ते दुर्दैव अवघ्या महाराष्ट्राला बघण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.पुरोगामी तत्वाप्रमाने नवीन बदल आत्मसात करणे वा सामावून घेणे ही बाब प्रत्येक गोष्टिलाच लागू पड़ते.मायबोली ही त्यास अपवाद नाहीच पण प्रथम सर्वानी मराठी भाषेत बोलणे, हे गरजेचे नव्हे अपरिहार्य आहे असे मला वाटते.

Marathi

श्री सुनील यांच्या अभिप्रायाचे उत्तर :
प्रथम आपण माझ्या लेखावर आवर्जून प्रतिक्रिया दिली त्यासाठी आभार व्यक्त करू इच्छितो.आपण ज्या दोन बाबीं बद्दल विचारणा केली आहे त्याचे उत्तर असे:
१) उद्दिष्ट एकच आणि ते म्हणजे महाराष्ट्राला मराठीमय करणे।
2) he uddisht saadhnyasathi avashyak aslelya goshtinpaiki sarvaat mahatvachi aani sopi gosht mhanje Marathitun vyavhar.Marathi vyaktini Marathi vyaktishi shambhar takke Marathitunach bolne.Halli tase hot naahi (yaala Pune suddha apwad naahi).Ya pudhil paayri Marathi vyaktini Maharashtrat rahnarya Amarathi vyaktishi Marathitun bolne.Aaplya rajyat vaastavyas aslelya bahutek amarathi baandhavaanna Marathi yete,pan te lok, aapanach tyanchyashi hinditun bolat aslyamule hinditun boltat Marathit bolat naahi.Hi vastusthiti aahe.aso
Adhik maahitisathi krupaya Shriyut (Pradhyapak) Anil Gore,Adhyaksh Samarth Marathi Sanstha Pune (Mobile no.9422001671) yanchyashi sampark saadhawa.Punha bhetuch.

Marathi

Shri Sunil yanchya comment che uttar:-

Prathm apan majhya article var awarjun comment (pratikriya) dilya baddal aaple abhar vyakt karto.

1)Uddisht ekach-Maharashtrala Marathimay karne.(Tyasathi Marathi laadavi laagli tari chaalel)

2)He uddisht gaathnyasaathi ji paaule uchalne kramprapt ahet,tyapaiki ek sarvaat mahatvache aani sarvaat sope mhanje Marathitun bolne.Maharashtrat sarvatra Marathit bolne. Marathi vyaktini Marathi vyaktishi boltana 100 takke Marathichach wapar karawa.Halli tase hot naahi ani haach sarvaat motha adthala aahe.

Aaplya baddal ajun mahiti milaki tar bare hoil (yatha aapla patta,fon nambar ityadi).Vistrut mahitisathi krupaya Mananiya Shri (pradhyapak) Anil Gore,Adhyaksh Samarth Marathi Sanstha,Pune yaanchyashi sampark saadhawa.

Dhanyawad.

Marathi

नमस्कार मंडळी, प्रथम मी माझा परिचय करून देतो.माझे नाव दीपक गजानन राइरकर.मी कोल इंडिया लिमिटेड (भारत सरकार चा उपक्रम ) च्या वेस्टर्न कोलफील्ड्स लिमिटेड (नागपुर मुख्यालय) च्या चंद्रपुर जिल्ह्यातील ताडाली या गावी असलेल्या मध्यवर्ती कार्यशालेत कार्यकारी अभियंता (यांत्रिक) या पदावर रुजू असून इथल्या उर्जाग्राम वसाहतीत वास्तव्यास आहे.शास्त्रीय आणि सुगम संगीत (गायन),विविध भाषा शिकणे,त्या भाशांतुन गाणे,रेलवे बद्दल माहिती संग्रह करणे,प्रवास करणे,थोड़े फार लिखाण करणे (मराठी सह अवगत भाशांतुन), भाषांतर (विविध साहित्य) करणे माझे प्रमुख छंद.परंतु मराठीचे जतन करण्यासाठी ध्यास घेतलेला मी एक मराठी वेडा (मराठीचा आग्रही) माणूस आहे.मराठी माणूस मराठी माणसाशी मराठीतून न बोलता हिंदीतून वा इंग्रजीतून बोलताना दिसल्यास मला प्रचंड त्रास होतो.महाराष्ट्र सोडले तर इतर भाषा भाशकाना आपापल्या प्रांतीय भाषांचा सार्थ अभिमान असतो पण मराठी माणसाला मायबोलिबद्दल आदर नाही.या विषयाला धरून मी थोड़े फार लिखाण केले आहे जे महाराष्ट्रातल्या आघाडीच्या वर्त्तमान पत्रांतुन (लोकसत्ता,लोकमत,सकाळ,तरुणभारत,सामना इत्यादि) आणि किर्लोस्कर,चपराक इ.मासिकातुन प्रकाशित झाले आहे.सम्पूर्ण महाराष्ट्र मराठीमय व्हावे हे माझे स्वप्न आहे आणि त्यासाठी मी झटत आहे।
एक बाब मला आवर्जुन सांगाविशी वाटते की आमच्या तीन पिढ्या बिहार मध्ये वास्तव्यास गेल्या आणि अर्थातच माझाही जन्म तिथलाच. जन्मापासून शिक्षण ,नोकरी वगेरे घेउन आयुष्याची तीस ते पस्तीस वर्षे बिहार मध्येच घालवलीत. परंतु मराठी भाषा नि संस्कृति जपली व टिकवून ठेवली ती इतपत की बोलताना कुणालाही मी पुन्याचाच वाटेन.मराठीचा गंध नसताना आणि कुठलेही शालेय वा औपचारिक शिक्षण न घेता मला लिखाण देखिल करता आले त्याचे सम्पूर्ण श्रेय माझ्या कै.आई बाबांचे.त्यांचे ऋण फेड़ने या जन्मी तरी केवळ अशक्य.